Warzywa
Bakłażan (Oberżyna)
Jest niskokaloryczny, bo w 90% składa się z wody. Zawiera również sporo błonnika, potasu, fosforu i wapnia oraz kwasu foliowego. Jest delikatny w smaku i bardzo popularny w kuchni prowansalskiej, greckiej i włoskiej.
Wybieraj bakłażany o gładkiej, błyszczącej skórce. Muszą być jędrne, jednak dojrzałe, czyli nie bardzo twarde. Pamiętaj, że mniejsze owoce zawierają mniej goryczki, nie wybieraj więc tych najdorodniejszych. Aby pozbyć się niechcianego gorzkiego smaku, pokrój oberżynę w plastry i posyp grubą solą, odstaw na pół godziny, a potem opłucz pod zimna wodą i osusz. Uważaj podczas przyrządzania, bo szybko chłonie tłuszcz, używaj go więc bardzo mało.
Przechowuj w szufladzie lodówki do 5 dni, najlepiej zawinięty, bo źle znosi zbyt suche powietrze.
Najlepszy sezon na bakłażany to okres od czerwca do września.
Brokuł i kalafior
- to witaminowe bomby. Zawierają antyoksydanty chroniące przez rozwojem nowotworów i opóźniające procesy starzenia. Nie wolno nam ich jedynie utracić podczas gotowania.
Kalafior należy podzielić na różyczki i na kilka minut zanurzyć w zakwaszonej octem wodzie. Różyczki brokuła wystarczy umyć. Dla zachowania cennych witamin i minerałów najlepiej wrzucać różyczki do wrzącej wody i gotować je krótko (wystarczą 4 minuty). Dobrym wyjściem jest również gotowanie na parze.
Aby brokuł zachował piękną barwę, nie nakrywaj garnka pokrywką podczas gotowania, a następnie zahartuj go w zimnej wodzie.
Robiąc zakupy, wybieraj brokuły i kalafiory ciężkie i zwarte, o jednolitym kolorze. Przechowuj je w szufladzie lodówki nie dłużej niż 5 dni, kalafiora - w papierowej torbie, brokuła – zwiniętego w folię.
Buraki
Są źródłem witaminy A, C oraz z grupy B. Zawierają dużo żelaza i potasu. A sok z kiszonych buraków, wspomaga walkę z nowotworami, obniża ciśnienie krwi, odkwasza organizm, a na dodatek po prostu doskonale smakuje, jest dostępny cały rok i niedrogi.
W sklepie wybieraj buraczki twarde i raczej mniejsze, bo są smaczniejsze i bardziej soczyste. Nie mogą być przesuszone.
Możesz je przechować w lodówce nawet trzy tygodnie, jeśli odetniesz liście i szczelnie je zawiniesz.
Cukinia
Może być żółta lub zielona, podana na surowo lub na ciepło: grillowana, w zupach, zapiekankach lub plackach, a nawet użyta jako składnik ciast. Jadalne są również jej kwiaty.
Jest źródłem potasu, żelaza, beta-karotenu i wielu witamin. Jest lekkostrawna.
Możemy ją jeść na surowo w sałatkach – jest bardzo smaczna, kiedy jest młoda i krucha. Wybieraj więc cienkie, jędrne cukinie z gładką skórką i niepomarszczoną szypułką. Nie musisz ich nawet obierać, wystarczy, że dokładnie je umyjesz. Starsze i grubsze cukinie wymagają obierania.
Przechowuj ją w lodówce w papierowej torbie (do 6 dni). Możesz ją również zamrozić.
Czosnek
W kuchni jest nieodzowny. Doceniany dla swych charakterystycznych walorów smakowych i antybakteryjnych – to naturalny antybiotyk naszych babć.
Pamiętaj, że duży, biały czosnek chiński jest znacznie gorszej jakości niż polski – nie kupuj go.
W sklepie lub na targu wybieraj główki ciężkie i twarde, bez kiełków. Przechowuj je w temperaturze pokojowej i chroń przed światłem, które przyspiesza kiełkowanie. Pamiętaj, że pojedyncze ząbki przetrwają w dobrym stanie jedynie około 10 dni. Natomiast, jeśli nie wykorzystasz z jakichś względów obranego czosnku, posiekaj go, wymieszaj z oliwą z oliwek i przechowaj w lodówce.
Najlepszy sezon na czosnek to styczeń, luty i marzec.
Fasola szparagowa
Żółta i zielona fasolka szparagowa są bogate w kwas foliowy, potas i fosfor. Mają też sporo błonnika i beta-karotenu i są doskonałe dla osób na diecie odchudzającej. Smak żółtej jest delikatniejszy niż zielonej.
Należy je gotować bez przykrywania garnka i zakończyć hartowaniem w zimnej wodzie– wtedy zachowują ładny kolor i jędrność, a właśnie al dente smakują najlepiej. Żółta fasolka gotuje się krócej niż zielona.
W sklepie zwracaj uwagę na jej kolor i sprężystość.
Jeżeli masz zamiar ją przechowywać, nie myj jej. Zrobisz to tuż przed gotowaniem. Możesz ją trzymać w lodówce przez 4 dni, lub nawet dłużej jeśli zamkniesz ją w szczelnym pojemniku z wilgotna ściereczka na dnie albo po prostu zawiniesz w wilgotną ściereczkę.
Możesz ją również zblanszować i zamrozić.
Sezon trwa od lipca do września.
Kapusta
Biała lub czerwona, pekińska, włoska, brukselka – kapusta jest niskokaloryczna i zawiera bardzo dużo witaminy C, sporo wapnia, magnezu i potasu, a związki siarki, które tak brzydko pachną podczas gotowania, doskonale wpływają na włosy, skórę i paznokcie.
Kapustę możesz przechować w lodówce przez około 7 dni. Po rozkrojeniu zawiń ją w folię spożywczą.
Naprawdę warto pokusić się o przygotowanie własnej kiszonej kapusty na zimę, bo tylko taka nie będzie zawierać konserwantów i chemii zamiast oczekiwanych przez nas witamin.
Sezon na kapustę to okres od października do marca
Karczochy
Pyszne! Moje ulubione. Źródło witamin B i C, potasu, fosforu, wapnia, magnezu. Wspomagają i chronią wątrobę oraz regulują trawienie. Są popularne we Włoszech, w Polsce niestety jeszcze zbyt mało.
Wybieraj ciężkie karczochy o jednolitym zielonym lub fioletowym kolorze i o jędrnych, zwartych liściach bez plam.
Jada się dolną część listków oraz serce karczocha, czyli dno kwiatowe, gałązkę i górną część listków, która jest zdrewniała, należy usunąć.
Gotuj je z dodatkiem soku z cytryny, aby nie ciemniały.
Surowe karczochy możesz przechować w szufladzie lodówki przez 4-5 dni. Nie odcinaj jednak gałązki! Ugotowane - mogą spędzić w lodówce nie więcej niż 12 godzin.
Najlepszy sezon na to warzywo rozpoczyna się w maju i trwa do września.
Marchewka
Znana z tego, że wspomaga wzrok oraz wątrobę i wpływa korzystnie na wygląd skóry. Nic, tylko chrupać, szczególnie, że ma mało kalorii.
Oprócz pomarańczowej, istnieją również odmiany: czarna, czerwona i biała.
Kupuj tylko jędrną marchew. Ponieważ w temperaturze pokojowej już po 5 dniach zwiędnie, umyj ją, zawiń w papierowy ręcznik, włóż do foliowej torebki i przechowuj w szufladzie lodówki.
Sezon na marchewkę trwa od września do marca.
Ogórek
Doskonały na upalne letnie dni, bo w 95% składa się z wody i jest moczopędny, przeciwdziała obrzękom nóg.
W sklepie wybieraj raczej mniejsze ogórki. Ważne, by były jędrne.
Przechowuj je w chłodnym miejscu, a po rozkrojeniu – koniecznie w szufladzie lodówki, zawinięte w folię. Ogórki myj dopiero przez jedzeniem.
Sezon na nie trwa od kwietnia do października. W okresie wysypu ogórków gruntowych warto zakisić je na zimę – dostarczą nam między innymi witamin z grupy B i wspomogą odporność – to naturalne probiotyki.
Papryka
I czerwona, i zielona, i żółta, a nawet pomarańczowa – wszystkie są pełne witamin, a szczególnie witaminy C i beta-karotenu.
Doskonale smakuje zarówno surowa, jak i duszona, pieczona, faszerowana lub z grilla.
W sklepie wybieraj okazy gładkie i twarde. Zwracaj uwagę, czy nie mają plam.
Przez 8 dni papryka przetrwa w dobrym stanie w szufladzie lodówki, najlepiej jeśli trafi tam zawinięta w papierowa torebkę lub folię – jeśli została pokrojona.
Sezon paprykowy trwa od czerwca do września.
Pomidor
Pomidory tak naprawdę są owocami. Obfitują w potas, karoten i witaminę C, a zawarty w nich likopen ma działanie antynowotworowe.
Najsmaczniejsze są pod koniec lata. Kupując wybieraj tylko jędrne, najlepiej z szypułką. Powinny być intensywnie czerwone i aromatyczne. Dojrzałe pomidory przechowuj w lodówce, w papierowej torebce, ponieważ produkują dużo etylenu, który sprzyja szybszemu psuciu się innych warzyw i owoców.
Por
Ma delikatny cebulowo-szparagowy smak.
Zawiera sporo żelaza – więcej niż słynące z przeciwdziałania anemii buraki. Jest moczopędny i oczyszczający organizm, zalecany tym, którzy marzą o pozbyciu się kilogramów. Holendrzy uważają go za swoje narodowe warzywo.
Najczęściej używany jest do przyrządzania wywarów i zup - jako jeden ze składników włoszczyzny, a także do sałatek, tart i zapiekanek.
Najsmaczniejsze i najbogatsze w witaminy są małe pory. W niezłej formie przetrwają 4-5 dni, jeśli będziesz je przechowywać w lodówce. Pokrojony, a niewykorzystany por, zamknij w szczelnym pojemniku nim wstawisz go do lodówki.
Najlepszy sezon na pory to okres od września do kwietnia.
Rzodkiewka
To białe, czerwone lub różowe warzywo o orzeźwiającym smaku doskonale wpływa na włosy, skórę i paznokcie, oczyszcza z toksyn i przyspiesza metabolizm.
Te, które kupujesz powinny być jędrne i mieć zielone liście. Ważne, by nie były zbyt duże, bo nie tylko będą mniej smaczne, ale ich wielkość może wskazywać na nadmiar używanych sztucznych nawozów. Nie kupuj również rzodkiewek pokrytych plamami – z tych samych powodów.
Warzywo to można zresztą z powodzeniem hodować na parapecie – warto spróbować.
Przechowuj rzodkiewki bez liści w woreczku w szufladzie lodówki.
Sałaty
Nie sposób wymienić wszystkich odmian. Codziennie można jeść inną, a każda dostarczy nam soli mineralnych i witamin oraz antyoksydantów. Musi być jednak świeża i krótko myta, bo przechowywana lub długo moczona w wodzie traci witaminy.
Oczywiście najlepsza jest z upraw gruntowych w sezonie od maja do jesieni. Dobrze mieć zaufanego dostawcę lub uprawiać ją we własnym ogródku, aby mieć pewność, że nie była intensywnie nawożona, bo jej liście kumulują azotany z nawozów. Dlatego dokładnie oglądaj ją w sklepie – unikaj główek z poplamionymi lub przebarwionymi liśćmi oraz sałat pakowanych w szczelne plastikowe torebki. Nie przechowuj jej w folii, lecz w torbie papierowej, w lodówce.
Seler Naciowy
To dobrze, że staje się coraz popularniejszy. Jest doskonałym źródłem między innymi fosforu, potasu i cynku. Sok z selera oczyszcza z toksyn i jest pomocny w usuwaniu obrzęków oraz przyspiesza przemianę materii.
Aromatyczny i chrupiący – jest świetny do sałatek oraz zup. Uwaga jest dość słony, więc trzeba uważać z dosalaniem potraw, które go zawierają.
W sklepie wybieraj selery, których łodygi są błyszczące, białe i jędrne, z zielonymi liśćmi.
Przechowuj w szufladzie lodówki, zawinąwszy w wilgotną ściereczkę.
Sezon na selera naciowego to okres od października do marca.
Szparagi
Białe szparagi nie wytwarzają barwnika, ponieważ rosną bez dostępu do słońca, przysypane ziemią. Zielone natomiast, wyrastając ponad powierzchnię, pod wpływem słonecznych promieni wytwarzają barwnik. Obie odmiany są przepyszne, bardzo zdrowe, a nawet uznawane za afrodyzjak. Obfitują w magnez, fosfor i potas, a także kwas foliowy i antyoksydanty.
Kupuj szparagi o zamkniętych kwiatach i prostych łodygach. Uważaj, by nie były przesuszone – gdy ściśniesz łodygę, powinien pojawić się sok. Najlepiej zjedz je w tym samym dniu. Białe musisz obrać i odłamać zdrewniałe, łykowate końcówki. Zielonych najczęściej nie trzeba obierać, bo są cienkie i miękkie, można jedynie odciąć twarde końcówki.
Jeśli musisz je przechować (do 3 dni), zawiń pęczek w wilgotną ściereczkę i włóż do lodówki główkami do góry.
Szparagi są wiosennym warzywem – ich sezon rozpoczyna się w kwietniu i trwa do czerwca.
Ziemniaki
W wielu polskich domach to lekkostrawne warzywo stanowi podstawę obiadu. Ziemniaki są źródłem potasu i fosforu, a gdy są młode, zawierają sporo witaminy C. Odmiany o żółtym miąższu są również bogate w beta-karoten.
Młode ziemniaczki należy obierać cienko, gdyż pod skórką znajduje się najwięcej witamin, starsze – znacznie grubiej.
Gotując ziemniaki, wrzucaj je do gorącej wody, nie zaś do zimnej. Nie tylko ugotują się znacznie szybciej, ale zachowają również znacznie więcej witamin i minerałów.
Na targu lub w sklepie wybieraj twarde i jędrne bulwy o gładkiej skórze, zielone lub kiełkujące – omijaj z daleka. Pamiętaj również, że pewne odmiany ziemniaków sprawdzają się lepiej niż inne w konkretnych potrawach – te, które zawierają mniej skrobi (np. frezja)są świetne do sałatek, mączyste (np. irysy)będą lepsze, jeśli planujemy przyrządzać placki lub pyzy.
Przechowuj je w suchym, chłodnym miejscu. W temperaturze pokojowej już po tygodniu stracą jędrność.
Sezon na ziemniaki rozpoczyna się we wrześniu i trwa do kwietnia.
Cebula
Kuchnia bez niej? Niemożliwe! Jest aromatyczna, w zależności od odmiany łagodna lub ostra, biała, czerwona, fioletowa, okrągła lub stożkowa. Ma działanie przeciwbakteryjne i wykrztuśne, nasze babcie gotowały z niej słodki syrop na kaszel.
Kupuj tylko twarde bulwy bez kiełkującego szczypiorku i przechowuj w chłodnym, ciemnym miejscu nawet przez 2 miesiące. Jeśli zaś zdarzy Ci się pokroić zbyt wiele, włóż nadmiar do szczelnego pojemnika, wstaw do lodówki i wykorzystaj w ciągu 3 dni.
Pamiętaj, by nie przechowywać jej w pobliżu ziemniaków – w swoim towarzystwie oba warzywa znacznie szybciej będą się psuć.
Sezon na cebulę trwa od września do kwietnia.
